لبه دار شدن لنت ترمز چیست و چرا اتفاق می افتد؟

سیستم ترمز یکی از مهم‌ترین اجزای ایمنی خودرو است. عملکرد صحیح سیستم ترمز برای جلوگیری از تصادفات و حفظ ایمنی سرنشینان بسیار حیاتی است. یکی از مشکلات رایجی که در سیستم ترمز خودروها رخ می‌دهد، لبه دار شدن لنت ترمز است. در این مقاله از وبسایت یدک شناس مرجع خرید لنت ترمز، به بررسی علل، عواقب و راهکارهای پیشگیری و رفع این مشکل خواهیم پرداخت.

لبه دار شدن لنت ترمز چیست؟

لبه‌دار شدن لنت ترمز به پدیده‌ای گفته می‌شود که در آن، لبه‌های لنت ترمز به مرور زمان به دلیل اصطکاک با دیسک ترمز، سایش نامتعادل یا عوامل دیگر، برآمده و تیز می‌شوند. این لبه‌های تیز نه تنها باعث کاهش کارایی سیستم ترمز می‌شوند، بلکه می‌توانند به دیسک ترمز و سایر اجزای سیستم ترمز آسیب برسانند.

دلایل لبه دار شدن لنت ترمز

عوامل مختلفی می‌توانند باعث لبه دار شدن لنت ترمز شوند، از جمله:

• کیفیت پایین لنت ترمز: لنت‌های ترمز بی‌کیفیت یا نامناسب، به دلیل مواد تشکیل‌دهنده نامرغوب یا طراحی نادرست، بیشتر مستعد لبه‌دار شدن هستند.
• سایش نامتعادل: اگر لنت ترمز به طور یکنواخت روی دیسک ترمز سایش پیدا نکند، ممکن است در برخی نقاط لبه‌هایی ایجاد شود. این عدم تعادل می‌تواند به دلیل مشکلات در سیستم تعلیق، چرخ‌ها یا اجزای دیگر سیستم ترمز رخ دهد.
• ترمزگیری‌های شدید و مکرر: ترمزگیری‌های شدید و مکرر، به ویژه در سرعت‌های بالا، باعث ایجاد حرارت زیاد در لنت ترمز و دیسک ترمز می‌شود. این حرارت می‌تواند باعث تغییر شکل لنت ترمز و ایجاد لبه‌های تیز شود.
• مواد خارجی: ورود مواد خارجی مانند شن، ماسه یا قطعات کوچک به بین لنت ترمز و دیسک ترمز می‌تواند باعث سایش نامنظم و لبه دار شدن لنت ترمز شود.
• خرابی قطعات سیستم ترمز: خرابی قطعاتی مانند پیستون‌های کالیپر ترمز، لنت‌های راهنما یا سیلندر اصلی ترمز می‌تواند باعث فشار نامتعادل بر روی لنت ترمز و در نتیجه لبه‌دار شدن آن شود.

علائم لبه دار شدن لنت ترمز

هنگامی که لنت ترمز خودرو شما لبه‌دار می‌شود، ممکن است علائم زیر را مشاهده کنید:

• لرزش فرمان هنگام ترمزگیری: یکی از رایج‌ترین علائم لبه‌دار شدن لنت ترمز، لرزش فرمان هنگام ترمزگیری است. این لرزش به دلیل ناهمواری سطح لنت ترمز و ایجاد لرزش در دیسک ترمز رخ می‌دهد.
• صدای ساییدگی یا لرزش هنگام ترمزگیری: شنیدن صدای ساییدگی یا لرزش هنگام ترمزگیری می‌تواند نشانه‌ای از لبه‌دار شدن لنت ترمز باشد.
• کاهش کارایی ترمز: لبه‌های تیز روی لنت ترمز می‌توانند باعث کاهش سطح تماس لنت با دیسک ترمز شوند و در نتیجه کارایی سیستم ترمز کاهش یابد.
• کشیدن خودرو به یک طرف هنگام ترمزگیری: اگر لبه‌دار شدن لنت ترمز در یک طرف خودرو بیشتر باشد، ممکن است هنگام ترمزگیری خودرو به سمت آن طرف کشیده شود.

چرا لبه دار شدن لنت ترمز مهم است؟

لبه دار شدن لنت ترمز یک مشکل جدی است که می‌تواند عواقب خطرناکی به دنبال داشته باشد. از جمله این عواقب می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• کاهش ایمنی خودرو: لبه دار شدن لنت ترمز باعث کاهش کارایی سیستم ترمز و افزایش طول مسیر توقف می‌شود که می‌تواند خطر تصادفات را افزایش دهد.
• آسیب به دیسک ترمز: لبه‌های تیز روی لنت ترمز می‌توانند به دیسک ترمز آسیب رسانده و باعث خرابی زودهنگام آن شوند.
• افزایش هزینه‌های تعمیر: تعویض لنت ترمز و دیسک ترمز آسیب دیده هزینه‌های اضافی را برای راننده به همراه خواهد داشت.

در صورت مشاهده هر یک از علائم لبه دار شدن لنت ترمز، بهتر است در اسرع وقت به یک مکانیک مراجعه کنید تا مشکل تشخیص داده شده و برطرف شود.

در بخش‌های بعدی به بررسی دلایل دقیق‌تر، عواقب بیشتر و راه‌های پیشگیری و رفع این مشکل خواهیم پرداخت.

دلایل لبه دار شدن لنت ترمز

همانطور که در بخش قبلی اشاره شد، دلایل متعددی برای لبه‌دار شدن لنت ترمز وجود دارد. در این بخش به بررسی دقیق‌تر برخی از این دلایل می‌پردازیم:

• تفاوت ضخامت لنت‌های جلو و عقب: اگر ضخامت لنت‌های جلو و عقب خودرو با هم متفاوت باشد، فشار وارده بر هر یک از آن‌ها نیز متفاوت خواهد بود. این تفاوت فشار می‌تواند باعث سایش نامتعادل و لبه‌دار شدن لنت‌ها شود.
• انحراف دیسک ترمز: اگر دیسک ترمز خم شده یا تاب برداشته باشد، لنت ترمز به صورت یکنواخت روی آن ساییده نمی‌شود و در نتیجه ممکن است لبه‌دار شود.
• کالیپرهای معیوب: اگر کالیپرهای ترمز به درستی کار نکنند و فشار یکسانی به لنت‌ها وارد نکنند، لبه‌دار شدن لنت‌ها محتمل‌تر خواهد بود.
• کیفیت پایین روغن ترمز: روغن ترمز که وظیفه انتقال فشار به سیستم ترمز را دارد، در صورتی که کیفیت پایینی داشته باشد یا آلوده شود، می‌تواند باعث ایجاد اصطکاک بیشتر و لبه‌دار شدن لنت‌ها شود.

عواقب لبه دار شدن لنت ترمز

لبه‌دار شدن لنت ترمز، علاوه بر کاهش کارایی سیستم ترمز، عواقب دیگری نیز به همراه دارد که می‌تواند ایمنی رانندگی و عمر مفید سایر قطعات خودرو را تحت تأثیر قرار دهد. در ادامه به بررسی دقیق‌تر این عواقب می‌پردازیم:

کاهش کارایی سیستم ترمز

• افزایش طول توقف: یکی از مهم‌ترین عواقب لبه‌دار شدن لنت ترمز، افزایش طول مسیر توقف خودرو است. لبه‌های تیز روی لنت ترمز باعث کاهش سطح تماس لنت با دیسک شده و در نتیجه نیروی اصطکاک کاهش می‌یابد. این امر منجر به افزایش فاصله‌ای می‌شود که خودرو برای توقف کامل به آن نیاز دارد.
• کاهش قدرت ترمزگیری: لبه‌های ناهموار روی لنت ترمز باعث می‌شود که فشار ترمز به طور یکنواخت بر روی دیسک ترمز توزیع نشود. در نتیجه، قدرت ترمزگیری کاهش یافته و خودرو دیرتر متوقف می‌شود.

آسیب به دیسک ترمز

• شیار افتادن روی دیسک ترمز: لبه‌های تیز روی لنت ترمز به مرور زمان شیارهایی را روی سطح دیسک ترمز ایجاد می‌کنند. این شیارها باعث کاهش عمر مفید دیسک ترمز و نیاز به تعویض زودهنگام آن می‌شوند.
• تاب برداشتن دیسک ترمز: در موارد شدید، لبه‌های تیز روی لنت ترمز می‌توانند باعث تاب برداشتن دیسک ترمز شوند. دیسک ترمز تاب برداشته باعث لرزش فرمان و پدال ترمز هنگام ترمزگیری می‌شود.

لرزش و صداهای ناهنجار

• لرزش فرمان: لبه‌های ناهموار روی لنت ترمز باعث ایجاد لرزش در دیسک ترمز شده و این لرزش از طریق سیستم فرمان به فرمان خودرو منتقل می‌شود.
• صدای ساییدگی: لبه‌های تیز روی لنت ترمز هنگام تماس با دیسک ترمز، صدای ساییدگی ایجاد می‌کنند. این صدا به ویژه هنگام ترمزگیری با سرعت کم قابل شنیدن است.
• صدای لرزش: لرزش دیسک ترمز ناشی از لبه‌دار شدن لنت ترمز می‌تواند صداهای لرزش و ارتعاشات دیگری را در خودرو ایجاد کند.

افزایش هزینه‌های تعمیر

• تعویض زودهنگام لنت ترمز: لبه‌دار شدن لنت ترمز باعث سایش زودهنگام آن‌ها شده و نیاز به تعویض زودتر را به همراه دارد.
• تعویض دیسک ترمز: در صورتی که دیسک ترمز آسیب دیده باشد، نیاز به تعویض آن خواهید داشت که هزینه بالایی را به همراه خواهد داشت.

کاهش ایمنی

• افزایش خطر تصادف: کاهش کارایی سیستم ترمز و افزایش طول مسیر توقف، خطر تصادفات را به ویژه در شرایط اضطراری افزایش می‌دهد.
• کاهش کنترل خودرو: لرزش فرمان و کاهش قدرت ترمزگیری، کنترل خودرو را در شرایط مختلف رانندگی دشوارتر می‌کند.

سایر عواقب

• افزایش مصرف سوخت: لبه‌دار شدن لنت ترمز باعث افزایش اصطکاک بین لنت و دیسک شده و در نتیجه خودرو برای حرکت به نیروی بیشتری نیاز دارد. این امر منجر به افزایش مصرف سوخت می‌شود.
• آسیب به سایر قطعات سیستم ترمز: لبه‌دار شدن لنت ترمز می‌تواند به سایر قطعات سیستم ترمز مانند کالیپر، سیلندر اصلی ترمز و شیلنگ‌های ترمز نیز آسیب برساند.

در مجموع، لبه‌دار شدن لنت ترمز یک مشکل جدی است که می‌تواند عواقب جبران‌ناپذیری به همراه داشته باشد. بنابراین، بسیار مهم است که به علائم این مشکل توجه کرده و در صورت مشاهده هرگونه نشانه، به سرعت به یک مکانیک مراجعه کنید.

پیشگیری از لبه دار شدن لنت ترمز

لبه‌دار شدن لنت ترمز، مشکلی است که با رعایت برخی نکات ساده و انجام اقدامات پیشگیرانه می‌توان از بروز آن جلوگیری کرد. در ادامه به بررسی روش‌های مختلف پیشگیری از این مشکل می‌پردازیم:

انتخاب لنت ترمز مناسب

• کیفیت لنت ترمز: یکی از مهم‌ترین عوامل در جلوگیری از لبه‌دار شدن لنت ترمز، انتخاب لنت ترمز با کیفیت و متناسب با خودروی شما است. لنت‌های ترمز بی‌کیفیت معمولاً از مواد نامرغوب ساخته شده‌اند و به سرعت دچار سایش نامنظم و لبه‌دار شدن می‌شوند.
• نوع لنت ترمز: انواع مختلفی از لنت ترمز وجود دارد که هر کدام برای شرایط خاصی مناسب هستند. بهتر است از لنت ترمزی استفاده کنید که برای خودروی شما توصیه شده است.

نگهداری صحیح از سیستم ترمز

• بررسی منظم سیستم ترمز: به طور مرتب سیستم ترمز خودروی خود را بررسی کنید تا از سلامت کلی آن اطمینان حاصل کنید.
• تعویض به موقع لنت ترمز: لنت‌های ترمز را طبق برنامه سرویس خودرو و قبل از اینکه کاملاً ساییده شوند، تعویض کنید.
• روغن ترمز: از روغن ترمز با کیفیت و مناسب استفاده کنید و به طور مرتب سطح آن را بررسی کنید.
• خنک‌کاری سیستم ترمز: در هنگام رانندگی‌های طولانی مدت یا در شرایطی که ترمزهای مکرر انجام می‌دهید، به سیستم ترمز فرصت خنک شدن بدهید.

سبک رانندگی مناسب

• اجتناب از ترمزگیری‌های شدید و مکرر: ترمزگیری‌های شدید و مکرر باعث ایجاد حرارت زیاد در لنت ترمز و دیسک ترمز شده و در نتیجه لبه‌دار شدن لنت ترمز را تشدید می‌کند.
• استفاده از ترمز دستی: از ترمز دستی برای نگه داشتن خودرو در سربالایی یا سرپایینی استفاده کنید و از کشیدن ترمز دستی در حین حرکت خودداری کنید.
• اجتناب از حمل بار اضافی: حمل بار اضافی باعث افزایش وزن خودرو و فشار بیشتر بر روی سیستم ترمز می‌شود.

تعمیرات به موقع

• تعمیر مشکلات سیستم تعلیق: مشکلات سیستم تعلیق مانند بالانس نبودن چرخ‌ها، خرابی کمک فنرها و بوش‌ها می‌تواند باعث سایش نامنظم لنت ترمز شود.
• تعمیر کالیپرهای ترمز: خرابی کالیپرهای ترمز باعث فشار نامتعادل بر روی لنت‌ها شده و لبه‌دار شدن آن‌ها را تسریع می‌کند.
• تعویض دیسک ترمز آسیب دیده: اگر دیسک ترمز تاب برداشته یا آسیب دیده باشد، باید آن را تعویض کنید تا از ایجاد لبه در لنت ترمز جلوگیری شود.

سایر نکات

• اجتناب از رانندگی در مسیرهای ناهموار: رانندگی در مسیرهای ناهموار و پر از دست‌انداز می‌تواند باعث ایجاد لرزش در سیستم ترمز و افزایش سایش لنت‌ها شود.
• استفاده از روان‌کننده‌ها: استفاده از روان‌کننده‌های مناسب در قسمت‌های متحرک سیستم ترمز می‌تواند به کاهش اصطکاک و سایش کمک کند.

با رعایت این نکات، می‌توانید به طور موثر از لبه‌دار شدن لنت ترمز جلوگیری کرده و عمر مفید سیستم ترمز خودروی خود را افزایش دهید.

تشخیص و تعمیر لبه دار شدن لنت ترمز

تشخیص لبه دار شدن لنت ترمز معمولاً با توجه به علائم ظاهری و صداهایی که از سیستم ترمز شنیده می‌شود، انجام می‌شود. این علائم عبارتند از:

• لرزش فرمان هنگام ترمزگیری: یکی از رایج‌ترین علائم لبه دار شدن لنت ترمز، لرزش فرمان هنگام فشار دادن پدال ترمز است. این لرزش به دلیل ناهمواری سطح لنت ترمز و ایجاد لرزش در دیسک ترمز رخ می‌دهد.
• صدای ساییدگی یا لرزش هنگام ترمزگیری: شنیدن صدای ساییدگی یا لرزش هنگام ترمزگیری، به ویژه در سرعت‌های پایین، می‌تواند نشانه‌ای از لبه دار شدن لنت ترمز باشد.
• کاهش کارایی ترمز: لبه‌های تیز روی لنت ترمز باعث کاهش سطح تماس لنت با دیسک ترمز شده و در نتیجه کارایی سیستم ترمز کاهش می‌یابد.
• کشیده شدن خودرو به یک طرف هنگام ترمزگیری: اگر لبه‌دار شدن لنت ترمز در یک طرف خودرو بیشتر باشد، ممکن است هنگام ترمزگیری خودرو به سمت آن طرف کشیده شود.

تعمیر لبه دار شدن لنت ترمز

در صورت تشخیص لبه دار شدن لنت ترمز، تعویض لنت‌های ترمز معمولاً بهترین راه حل است. زیرا صاف کردن لبه‌های تیز روی لنت ترمز به صورت کامل امکان‌پذیر نیست و ممکن است به دیسک ترمز نیز آسیب برساند.

مراحل تعویض لنت ترمز

1. بالا بردن خودرو: خودرو را روی جک قرار داده و چرخ مربوطه را جدا کنید.
2. باز کردن کالیپر ترمز: با استفاده از آچار آلن یا آچار مخصوص، پیچ‌های کالیپر ترمز را باز کرده و کالیپر را از دیسک ترمز جدا کنید.
3. برداشتن لنت ترمز کهنه: لنت ترمز کهنه را از جای خود خارج کنید.
4. تمیز کردن قطعات: قطعاتی که با لنت ترمز در تماس هستند مانند پیستون کالیپر و راهنمای لنت را تمیز کنید.
5. نصب لنت ترمز جدید: لنت ترمز جدید را در جای خود قرار داده و کالیپر ترمز را ببندید.
6. بازرسی مجدد: پس از نصب لنت ترمز جدید، مجدداً سیستم ترمز را بررسی کنید تا از محکم بودن پیچ‌ها و عملکرد صحیح آن اطمینان حاصل کنید.

توجه: تعویض لنت ترمز یک کار فنی است و نیاز به تخصص و ابزار مناسب دارد. اگر خودتان به تعمیر خودرو مسلط نیستید، بهتر است این کار را به یک مکانیک ماهر بسپارید.

چه زمانی باید لنت ترمز را تعویض کرد؟

• ساییدگی بیش از حد لنت ترمز: هنگامی که ضخامت لنت ترمز به حداقل استاندارد برسد، باید آن را تعویض کرد.
• لبه دار شدن لنت ترمز: همانطور که قبلاً گفته شد، لبه دار شدن لنت ترمز یکی از دلایل اصلی تعویض آن است.
• شنیدن صدای ساییدگی: اگر هنگام ترمزگیری صدای ساییدگی شنیدید، به احتمال زیاد لنت ترمز شما نیاز به تعویض دارد.
• کاهش کارایی ترمز: اگر احساس کردید که خودرو به آرامی توقف می‌کند یا هنگام ترمزگیری به یک طرف کشیده می‌شود، ممکن است لنت ترمز شما نیاز به تعویض داشته باشد.

نشانه های تمام شدن لنت ترمز و زمان تعویض لنت ترمز

توجه: تعویض لنت ترمز باید به صورت جفت انجام شود، یعنی هر دو لنت یک محور باید همزمان تعویض شوند.

سوالات متداول

۱. چگونه می‌توان لبه دار شدن لنت ترمز را تشخیص داد؟

لبه‌دار شدن لنت ترمز معمولاً با علائم زیر همراه است:

• لرزش فرمان هنگام ترمزگیری: یکی از رایج‌ترین علائم است. این لرزش به دلیل ناهمواری سطح لنت ترمز و ایجاد لرزش در دیسک ترمز رخ می‌دهد.
• صدای ساییدگی یا لرزش هنگام ترمزگیری: شنیدن صدای ساییدگی یا لرزش هنگام ترمزگیری، به ویژه در سرعت‌های پایین، می‌تواند نشانه‌ای از لبه دار شدن لنت ترمز باشد.
• کاهش کارایی ترمز: لبه‌های تیز روی لنت ترمز باعث کاهش سطح تماس لنت با دیسک ترمز شده و در نتیجه کارایی سیستم ترمز کاهش می‌یابد.
• کشیده شدن خودرو به یک طرف هنگام ترمزگیری: اگر لبه‌دار شدن لنت ترمز در یک طرف خودرو بیشتر باشد، ممکن است هنگام ترمزگیری خودرو به سمت آن طرف کشیده شود.

۲. چه عواملی باعث لبه دار شدن لنت ترمز می‌شوند؟

عوامل مختلفی می‌توانند باعث لبه‌دار شدن لنت ترمز شوند، از جمله:

• کیفیت پایین لنت ترمز: لنت‌های بی‌کیفیت یا نامناسب، به دلیل مواد تشکیل‌دهنده نامرغوب یا طراحی نادرست، بیشتر مستعد لبه‌دار شدن هستند.
• سایش نامتعادل: اگر لنت ترمز به طور یکنواخت روی دیسک ترمز سایش پیدا نکند، ممکن است در برخی نقاط لبه‌هایی ایجاد شود. این عدم تعادل می‌تواند به دلیل مشکلات در سیستم تعلیق، چرخ‌ها یا اجزای دیگر سیستم ترمز رخ دهد.
• ترمزگیری‌های شدید و مکرر: ترمزگیری‌های شدید و مکرر، به ویژه در سرعت‌های بالا، باعث ایجاد حرارت زیاد در لنت ترمز و دیسک ترمز می‌شود. این حرارت می‌تواند باعث تغییر شکل لنت ترمز و ایجاد لبه‌های تیز شود.
• مواد خارجی: ورود مواد خارجی مانند شن، ماسه یا قطعات کوچک به بین لنت ترمز و دیسک ترمز می‌تواند باعث سایش نامنظم و لبه دار شدن لنت ترمز شود.
• خرابی قطعات سیستم ترمز: خرابی قطعاتی مانند پیستون‌های کالیپر ترمز، لنت‌های راهنما یا سیلندر اصلی ترمز می‌تواند باعث فشار نامتعادل بر روی لنت ترمز و در نتیجه لبه‌دار شدن آن شود.

۳. چه عواقبی ممکن است در نتیجه لبه دار شدن لنت ترمز رخ دهد؟

لبه‌دار شدن لنت ترمز عواقب جدی دارد، از جمله:

• کاهش ایمنی خودرو: افزایش طول توقف و کاهش قدرت ترمزگیری، خطر تصادفات را افزایش می‌دهد.
• آسیب به دیسک ترمز: لبه‌های تیز روی لنت ترمز می‌توانند به دیسک ترمز آسیب رسانده و باعث خرابی زودهنگام آن شوند.
• افزایش هزینه‌های تعمیر: تعویض لنت ترمز و دیسک ترمز آسیب دیده هزینه‌های اضافی را به همراه خواهد داشت.
• کاهش راحتی رانندگی: لرزش فرمان و صداهای ناهنجار هنگام ترمزگیری، راحتی رانندگی را کاهش می‌دهد.

۴. چگونه می‌توان از لبه دار شدن لنت ترمز جلوگیری کرد؟

برای جلوگیری از لبه‌دار شدن لنت ترمز، می‌توانید اقدامات زیر را انجام دهید:

• انتخاب لنت ترمز با کیفیت: از لنت‌های ترمز با کیفیت بالا و متناسب با خودروی خود استفاده کنید.
• نگهداری صحیح از سیستم ترمز: به طور مرتب سیستم ترمز خودروی خود را بررسی کنید.
• تعمیر به موقع مشکلات سیستم تعلیق و ترمز: مشکلات سیستم تعلیق و ترمز را به سرعت برطرف کنید.
• اجتناب از ترمزگیری‌های شدید و مکرر: سعی کنید به آرامی و تدریجی سرعت خودرو را کاهش دهید.
• حمل بار متناسب با ظرفیت خودرو: از حمل بار اضافی خودداری کنید.

۵. چه زمانی باید لنت‌های ترمز را تعویض کرد؟

هنگامی که ضخامت لنت ترمز به حداقل استاندارد برسد، یا هنگام شنیدن صدای ساییدگی، یا کاهش کارایی ترمز، باید لنت‌های ترمز را تعویض کرد. همچنین، اگر لبه‌دار شدن لنت ترمز تشخیص داده شود، باید هر چه سریع‌تر اقدام به تعویض آن کرد.

توجه: اطلاعات ارائه شده در این مقاله صرفاً جنبه اطلاع‌رسانی دارد و جایگزین مشاوره فنی یا مکانیکی نیست. برای تشخیص و تعمیر مشکلات سیستم ترمز، بهتر است به یک مکانیک متخصص مراجعه کنید.